17 Jun
17Jun

«Բնությունը՝ մեծ լաբորատորիա».

Ամառը էքսպերիմենտների ամենալավ ժամանակն է՝ ճափորդություններ, արշավներ, գետ, ծով, որտեղ ամենուր բնության գեղեցիկ ու բացօթյա կանաչ լաբորատորիաներն են...  Ճամբարային-հետազոտական, ճանաչողական, համագործակցային, ճամփորդական, մարզական նախագծեր․

📘 ԹԵՄԱ՝ Բնությունը՝ մեծ լաբորատորիա


1. Ներածություն

Բնությունը մեր շուրջն է՝ արևը, օդը, ջուրը, ձայնը, թռչունների թևերի թափահարումից մինչև ամպրոպ ու կայծակ։ Ֆիզիկան ուսումնասիրում է այդ երևույթները։ Երբ մենք դիտում ենք բնությունը, իրականում ներգրավվում ենք մի մեծ լաբորատոր փորձի մեջ։


2. Տեսություն

📌 Բնության երևույթները ֆիզիկայում

  • Ջերմային երևույթներ՝ արևի ջերմությունն ու ջրի գոլորշիացումը։
  • Շարժման երևույթներ՝ ծառերի ճոճումը քամուց, գետի հոսքը։
  • Էլեկտրամագնիսական երևույթներ՝ կայծակ, մագնիսական քաշում։
  • Ձայնային երևույթներ՝ թռչունների ծլվլոց, քամու սուլոց։
  • Օպտիկական երևույթներ՝ ծիածան, լույսի անդրադարձ։

3. Փորձառական մաս (իրականացրու տանը կամ բնության մեջ)

Փորձ 1. Լույսի անդրադարձ՝ ջրի մեջ գդալ

Նպատակ՝ Լույսի խախտման դիտարկում

Պահանջվող պարագաներ՝ բաժակ ջրով, մետաղական գդալ

Ընթացք՝ Տեղադրիր գդալը ջրի մեջ անկյան տակ և դիտիր՝ ինչպես է գդալը «կոտրված» երևում։

Բացատրություն՝ Լույսը ջրից օդ անցնելիս ուղղությունը փոխում է։


Փորձ 2. Ձայնի տարածումը տարբեր միջավայրերում

Նպատակ՝ Ձայնի տարածման ուսումնասիրում օդում և պինդ մարմնում

Պահանջվող պարագաներ՝ սեղան, ժամացույց

Ընթացք՝ Դիր ժամացույցը սեղանի վրա, ապա ականջդ՝ սեղանի տակ։

Դիտում՝ Ձայնը սեղանի միջով ավելի հստակ է լսվում։

Բացատրություն՝ Ձայնը պինդ մարմիններում ավելի արագ է տարածվում։


Փորձ 3. Ջրի գոլորշիացում

Նպատակ՝ Ջերմային երևույթի դիտարկում

Պահանջվող պարագաներ՝ բաժակ ջրով, արևոտ վայր

Ընթացք՝ Դիր բաժակը արևի տակ և հետևիր, թե ինչպես է ջուրը «անհետանում»

Բացատրություն՝ Ջերմության ազդեցությամբ ջուրը գոլորշիանում է։


4. Հետազոտական առաջադրանքներ

  1. Դիտիր արևածագը կամ մայրամուտը։ Ինչո՞ւ է երկինքը ներկվում տարբեր գույներով։
  2. Քայլիր գետի կամ լճի ափով։ Դիտիր՝ ինչպես է ալիքը առաջանում և արտացոլվում։
  3. Գիշերը դիտիր երկինքը։ Ինչ է տեղի ունենում, երբ կայծակ է լինում, բայց ձայնը ուշ է հասնում։
  4. Բացահայտիր՝ ինչպե՞ս է ծառը «հաղորդում» շարժումը քամու ժամանակ։

5. Հարցեր և առաջադրանքներ

📍 Մտածելու հարցեր

  • Ինչո՞ւ է ձայնը տարածվում ավելի արագ ջրում, քան օդում։
  • Ինչպես են ծիածանի գույները առաջանում։
  • Ինչ է կատարվում, երբ մենք տեսնում ենք մեր արտացոլանքը ջրում։

📍 Գրավոր առաջադրանք

Նկարագրիր մի երևույթ բնության մեջ, որը կապված է ֆիզիկայի հետ, և բացատրի այն ֆիզիկական տեսանկյունից։📍 Բանավոր քննարկում կամ տեսաուսումնասիրություն

Դիտիր բնության մասին փաստագրական ֆիլմ (օրինակ՝ BBC-ի Planet Earth) և գրի առ 5 ֆիզիկական երևույթ։


✅ Եզրակացություն

Բնությունը ոչ միայն գեղեցիկ է, այլ նաև հարուստ լաբորատորիա։ Ամեն քայլափոխին այն սովորեցնում է մեզ ֆիզիկայի կարևորագույն օրենքները։ Պետք է միայն դիտել ու հարցեր տալ։

Comments
* The email will not be published on the website.